همونطور که آدمی به سه وعده غذا برای سلامت جسمش احتیاج داره به 5 وعده غذا برای روحش نیازمنده که همون نمازه . نماز حقیقتیه که هر چقدر به عمقش وارد بشی باز هم بیکران تر میشه .

آدم به خاطر مشکلات و درگیری های دنیایی روحش در طول روز غبار آلود می شه خسته میشه و باید گاهی در بین کارهاش توجهش رو از عالم مادی به عالم معنا برگردونه تا یادش نره که عالم ماده فانیه و باید به عالم معنای باقی عروج کنه .

همین توجه به عالم بالا در ایجاد آرامش و سبکی روح تاثیر زیادی داره . گاهی انسان باید دلش رو متوجه منبع عظیم آرامش و ذات قدس ربوبی بکنه و از دنیای مادی کنده بشه .

توجه خیلی در آرامش روح و رشد فکری انسان تاثیر داره . انسان به هر چیزی که توجه می کنه یعنی فکر می کنه و متوجه اون هست رو بسوی همون چیز حرکت می کنه چه حرکت مادی و چه حرکت روحانی .

پس انسان برای حرکت در مسیر کمال نیاز به توجه به عالم بالا و ذات حق داره وقتی انسان به آینه رو می کنه تصویر خودش رو می بینه و وقتی به خدا رو می کنه تصویر خدا در وجودش منعکس می شه حال هرچه قلب انسان صاف تر و صیقل خورده تر باشه بهتر تصویر خدا رو منعکس می کنه . نماز انعکاس وجه الله در قلب انسانه . انسانی که قلبش کدر نیست و غباری روی دلش ننشسته خدا رو به وضوح و با تمام جزئیات نشون میده و خودش میشه وجه الله . خدا در وجودش تجلی پیدا می کنه دقیقا این یعنی امیرالمومنین علی بن ابیطالب علیه السلام که وجه الله الاعظم است . ولی دلهای تاریک و غبار گرفته و کثیف ما هر چقدر هم که نور خدا بهش می تابه چون صاف نیست نمی تونه خدا رو منعکس کنه . نور خدا مشکلی نداره این دل کثیف ماست که مشکل داره .

نماز یعنی رو کردن و توجه بسوی خدا و دریافت نور الهی . حالا این دل هر چه قدر قبل نماز پاکتر و صیقلی تر باشه بهتر خدا رو جذب می کنه و نشون میده .

البته نماز خودش پاک کننده و صیقل دهنده است . ان الصلوه تنهی عن الفحشاء والمنکر

خود نماز بفرموده پیامبر صلوات الله علیه وآله مثل چشمه ای می مونه که هر روز انسان 5 بار در اون شسته میشه . ولی اگه خود انسان تمیز باشه با نماز پاکتر میشه .

نماز دو صورت داره یک صورت ظاهری و یک صورت معنوی و روحانی

صورت ظاهری نماز همین ارکان و واجبات و احکام مربوط بنمازه . نیت و تکبیر و قرائت و قیام و رکوع و سجده و تشهد و سلام و . . . است . که باید شرایط و احکام آن بطور دقیق رعایت شود .

مثلا اینکه باید نماز در حالت کاملا آرامش خوانده شود . تمام اعمال پشت هم باشد و از اینها .

نکته ای که ما معمولا رعایت نمی کنیم اینه که باید بدانیم چه می گوییم و به معنای تمام جملات نماز آگاه باشیم و در آرامش کامل اذکار نماز مخصوصا ذکر رکوع و سجده را بگوییم .

در مورد صورت معنوی نماز نکته قابل توجه مفهوم و معنای نمازه . معنای حقیقی نماز اظهار بندگی و اطاعت محض بنده است نسبت به خالق و مولا و صاحب و مالک و وجود دهنده خود . انسان خدا را با تمام صفات جمالیه و جلالیه در نظر آورد و متوجه حقارت و ناچیز بودن خود باشد و بداند که همه چیزش از اوست و در برابر کسی ایستاده که در مقابل او هیچ نیست و هیچ اراده و خواسته ای و حتی نمودی در برابر خدا ندارد .(معنای الله اکبر) وقتی انسان این نیازمندی و فقر مطلق خود را در برابر ذات ذوالجلال درک کرد اون موقع بهتر اظهار بندگی می کند و این احساس باید در لحظه لحظه نماز جاری باشد و نمود یابد که البته این معنا در مقام سجده در برابر حضرت حق به معنای اتم و اکمل ظاهر می شود . به همین سبب سجده را مقام فنای در خدا می گویند و در سجده است که انسان هیچ اصالتی برای خود قایل نمی باشد .

اگر نمازی با توجه به این معنا اقامه شود روح رو پرواز می دهد و معنای واقعی خود را می یابد و این نماز می تواند رشد دهد و انسان را از غیر خدا باز دارد . در این معنا است که نمازگزار واقعی تا نماز بعدی غرق در عظمت الهی می شود و جز خدا را نمی بیند و تا وقتی که دوباره زمان عشق بازی فرارسد پیوسته منتظر و ملتهب است و در فراق می سوزد تا موعد وصال فرارسد . در اینجا است که بنده واقعی برای رسیدن وقت نماز انتظار می کشد و سراز پا نمی شناسد .

بنابراین وای بر کسی که اهمیتی برای نماز قایل نباشد نه از جهت نافرمانی بلکه از نظر بی توجهی به خدا و کمال خویش . انسان چقدر بدبخت است که خدا توفیق صحبت و راز و نیاز و توجه را از او بگیرد و صد آه و افسوس بر او  و البته هزاران وای بر کسی که نماز بخواند اما متوجه نباشد هم در بین نماز هم بعد از آن . کسی که نماز خوانده و به خدا روی کرده دیگر نباید متوجه غیر خدا باشد و فقط باید خدا ببیند پس اگر غافل شد وای بر او چه رسد به اینکه نافرمانی کند . ویل للمصلین .

 نماز در کل محور تمام اعتقادات و اعمال انسانه

ان قبلت قبل ما سواها و ان ردت رد ما سواها

اگر قبول شود همه چیز قبول واقع می شود و اگر رد شود همه رد می شود .

معیار اعمال انسان نمازه . هم برنامه ریزی میده هم پاکی جسم و روح میده هم غذای انسان رو کنترل می کنه که پاک باشه . هم درآمد رو که اگر ذره ای مال غصبی در لباس باشه نماز باطله یعنی کسی که به نماز می ایسته از هر نظر باید پاک باشه . هم جسم و هم روح .

کسی که نماز می خونه باید همه چیزش رو درست کنه و البته نمازش همه شئون زندگیش رو تحت تاثیر قرار بده و خدایی کنه . نماز تمرین توجه به خداوند متعال و خدایی کردن قلب و روحه و اینکه آدم یادش باشه همه چیزش از خداونده و بازگشتش هم بسوی اوست .

نماز به درجه خداشناسی انسان بستگی داره و هرچه ظرفیت بالاتره میره عمق معنای نماز بیشتر میشه .

هرکسی به قدر ادراکش از نماز می فهمد .

همانطورکه جناب حافظ رضوان الله علیه می فرماید :

تو را چنانکه تویی هر نظر کجا بیند

بقدر دانش خویش هر کسی کند ادراک